بررسی و تحلیل «نقد متنی و نسخه‌های خطی قرآن» از دیدگاه کیث اسمال

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش پژوه دکتر ی قرآن ومستشرقان جامعة المصطفی ص العالمیه و عضو انجمن قرآن و مسشترقان حوزه علمیه ، قم ، ایران(نویسنده مسئول)

2 استاد تمام جامعة المصطفی ص العالمیه ،قم ،ا یران .

3 استاد تمام موسسه عالی آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره،قم،ایران

10.22034/qer.2025.15446.1285

چکیده

عصر روشنگری و ظهور رویکرد تاریخی -انتقادی نسیت به کتاب مقدس و ابطال فراز وفرود عهدینی ،بستری بود برای خاورشناسان تا در قرن نوزدهم و بیستم میلادی این نوع نگاه را به قرآن تسری داده و رویکرد انتقادی خویش را در قالب  و فرایندی جدید طرح نمایند این فرایند از نقد متنی به نقد منبع سرازیر و سپس به نقد فرمی و از آنجا به نقد ویرایشی رهنمون گردید ، «این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی نقد متنی نسخه‌های خطی قرآن از دیدگاه کیت اسمال در کتاب "نقد متنی و نسخه‌های خطی قرآن" می‌پردازد. هدف اصلی آن، واکاوی دیدگاه‌های اسمال و شناسایی شکاف‌های موجود در این حوزه است،اسمال با بررسی انواع املایی در نسخه های خطی اولیه ،اشتباهات کاتبان،انواع در علائم دیاکریتیک و تقسیم بندی آیات و همچنین رابطه بین نسخه های موجود در نسخه های خطی و نسخه های ثبت شده در ادبیات اسلامی، ارزیابی با اهمیتی در باره تاریخ اولیه متن قرآن و چالش های پرابلماتیک آن پیش روی نهاده است هرچند پژوهش اسمال با بهره‌گیری از روش‌شناسی دقیق، استفاده از منابع دسته اول، طبقه‌بندی سیستماتیک تغییرات و توجه به تعامل سنت شفاهی و نوشتاری، امتیازات قابل توجهی دارد، اما با مشکلاتی همچون سوگیری روش‌شناختی، عدم درک جامع متنی و زبان‌شناختی قرآن، غفلت از سنت شفاهی،نادیده گرفتن تواتر قرآن،بی‌توجهی به دانش قرائات و تمرکز محدود بر زمینه تاریخی نسخه‌های خطی قرآن روبه‌روست که می تواند اهداف او را نسبت به نقد متنی نسخه های خطی قرآن ناکافی و عقیم نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis and Examination of Textual Criticism and Qurān Manuscripts from the Perspective of Keith Small

نویسندگان [English]

  • ABBAS KARIMI 1
  • Mohammad Javad Eskandarlou 2
  • Mohammad Legenhausen 3
1 Ph.D. Student of Quran and Orientalism, al-Mustafa International University And Member of the Quranic Association and Orientalists at the Seminary, Qom, Iran.
2 Full Professor and Faculty Member of the Quran and Hadith Higher Education Complex, Al-Mustafa International University, Qom.
3 Full Professor, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom, Iran.
چکیده [English]

The Enlightenment era and the emergence of the historical-critical approach to the Bible, along with the study of textual variations in the Old and New Testaments, provided a foundation for Orientalists in the 19th and 20th centuries to extend this perspective to the Qurān and introduce their critical approach as a novel process. This process began with source criticism, evolved into textual criticism, progressed to form criticism, and eventually developed into redaction criticism. This study, employing a descriptive-analytical method, examines the textual criticism of Qurānic manuscripts from the perspective of Keith Small in his book Textual Criticism and Qurān Manuscripts. The primary objective is to explore Small’s viewpoints and identify existing gaps in this field. Small, by analyzing aspects such as orthographic variations in early manuscripts, scribal errors, differences in diacritical markings, verse divisions, and the relationship between manuscripts and the texts recorded in Islamic literature, presents a significant evaluation of the early textual history of the Qurān and its complex challenges. While Small’s research benefits from precise methodology, reliance on primary sources, systematic classification of textual variations, and attention to the interaction between oral and written traditions, it faces several issues, including methodological bias, a lack of comprehensive textual and linguistic understanding of the Qurān, neglect of oral tradition, disregard for tawātur (mass transmission), inattention to qirāʾāt (recitation variants), and a limited focus on the historical context of Qurānic manuscripts. These shortcomings, despite his extensive efforts, may render his objectives in the textual criticism of Qurānic manuscripts insufficient or incomplete.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qurānic Manuscripts
  • Keith Small
  • Textual Criticism
  • Orthographic Variations
  • Manuscript Analysis
  • History of the Qurān
  1. اسمال، کیث. قرآن‌های امویان: بررسی اولیه. ۲۰۱۶ (۱۳۹۵ش).
  2. اومارو، ویکتور. اهمیت نقد متنی در تفسیر کتاب مقدس. مجله IJRSI، ۱۰، ۲۳-۲۹. ۲۰۲۳ (۱۴۰۲ش).
  3. تانسل، گرگ تی. مبنایی برای نقد متنی. انتشارات دانشگاه پنسیلوانیا، ۲۰۱۰ (۱۳۸۹ش).
  4. ترکسل، ریچارد ل. متن در نقد متنی چیست؟ مجله عهد عتیق، ۶۶(۴)، ۶۰۳-۶۲۶. ۲۰۱۶ (۱۳۹۵ش).
  5. تی.سی، سمیع فضل. نسخه‌های خطی قرآن کریم: بررسی تفاوت‌های تاریخی و روش‌های انتقال متن. مجله الافکار، مطالعات اسلامی، ۷(۱)، ۱۱۶۳-۱۱۷۷. ۲۰۲۴ (۱۴۰۲ش).
  6. جانستون، سارا. تاریخ جدیدی از کتابخانه‌ها و کتاب‌ها در دوره هلنیستی. مجله عتیقه‌شناسی کلاسیک، ۳۳(۲)، ۳۴۷-۳۹۳. ۲۰۱۴ (۱۳۹۳ش).
  7. دانر، جی. نقد و بررسی کتاب «نقد متنی و نسخه‌های خطی قرآن» اثر کیث ای. اسمال. مجله مطالعات خاور نزدیک، ۷۳(۱)، ۱۶۶–۱۶۹. ۲۰۱۴ (۱۳۹۳ش).[https://doi.org/10.1086/674909]
  8. دای، گابریل. مفاهیم و روش‌ها در مطالعه قرآن. مجله ادیان، ۱۲(۸)، ۵۹۹. ۲۰۲۱ (۱۴۰۰ش).
  9. دروشه، فرانسوا. انتقال مکتوب قرآن در آغاز اسلام: مصحف پاریسی-پترزبورگی (جلد ۵). انتشارات بریل، ۲۰۰۹ (۱۳۸۸ش).
  10. دروشه، فرانسوا. قرآن‌های امویان: یک بررسی اولیه (صفحه ۲۰۸). انتشارات بریل، ۲۰۱۳ (۱۳۹۲ش).
  11. سایود، ایچ. تحلیل آماری از قطعات قرآنی بیرمنگام و مقایسه آن با نسخه‌های صنعا. مجله بین‌المللی HDSKD، ۴، ۱۰۱-۱۲۶. ۲۰۱۸ (۱۳۹۷ش).
  12. فان پوتن، ایم. قرائات منطقه‌ای دلائل الخیرات الجزولی در سنت نسخه‌های خطی. مجله نسخه‌های خطی اسلامی، ۱۲(۳-۴)، ۳۷۲-۳۹۵. ۲۰۲۱ (۱۴۰۰ش).
  13. فی، گوردون دی. اکلکتیسیسم سخت‌گیرانه یا اکلکتیسیسم استدلالی – کدام‌یک؟ مطالعات در زبان و متن عهد جدید، ۱۷۴-۱۹۷. ۱۹۷۶ (۱۳۵۵ش).
  14. لاپیدج، مایکل. نقد متنی و ادبیات انگلوساکسون انگلستان. بولتن کتابخانه جان رایلندز، ۷۳(۱)، ۱۷-۴۶. ۱۹۹۱ (۱۳۷۰ش).
  15. لانگه، جان. ریشه‌های نقد علمی کتاب مقدس. مجله تأملات الهیاتی: نشریه شرق اروپایی الهیات، (۱)، ۶۱-۷۷. ۲۰۰۳ (۱۳۸۲ش).
  16. لاو، دیوید ر. روش تاریخی-انتقادی: راهنمایی برای سرگشتگان. ۲۰۱۲ (۱۳۹۱ش).
  17. لوپز، آ. ان. دوراهی روش تاریخی-انتقادی در تفسیر کتاب مقدس. مجله فیدس رفرماتا، ۱۰. ۲۰۰۵ (۱۳۸۴ش).
  18. مایر، گرهارد. پایان روش تاریخی-انتقادی. انتشارات ویپف و استاک، ۲۰۰۱ (۱۳۸۰ش).
  19. مدنیه، ایم و آگوستیار، ای. تحلیل گردآوری قرآن در دوره‌های مختلف. مجله المِعراج، مطالعات اسلامی و علوم انسانی، ۴(۰۲)، ۸۹۵–۹۰۷. ۲۰۲۴ (۱۴۰۲ش). [https://doi.org/10.37680/almikraj.v4i02.4970]
  20. معرفت، محمد هادی. معجزه تبیین قرآن. انتشارات جامعه المصطفی العالمیه، قم. ۲۰۲۲ (۱۴۰۱ش).
  21. ناصر، ایس. ایچ. دومین تدوین رسمی قرآن (۳۲۴/۹۳۶): ابن مجاهد و تأسیس قرائات هفتگانه. انتشارات بریل، ۲۰۲۰ (۱۳۹۹ش).
  22. ناصر، ایس. ایچ. گونه‌های مختلف خوانش محمد: آیا سواد جایگزین شفاهیت قرآن شد؟ مجله اکتشافات دریای مرده، ۲۹(۳)، ۳۸۸-۴۰۹. ۲۰۲۲ (۱۴۰۱ش).
  23. هورتادو، لَری و. نقد کتاب «نقد متنی و نسخه‌های خطی قرآن» اثر کیث ای. اسمال. مجله الهیات اسکاتلندی، ۶۸: ۱۱۴–۱۱۶. ۲۰۱۵ (۱۳۹۴ش).[ doi:10.1017/S0036930614000283]