گونه‌شناسی منابع علوم و فنون قرائات در حوزه دانش تجوید

نویسندگان

1 استاد جامعه الصمطفی العالمیه

2 دانش‌آموخته دکتری تفسیر تطبیقی جامعه الصمطفی العالمیه

چکیده

از مهم‌ترین عرصه‌های مورد توجه در حوزه علوم و فنون قرائات از صدر اسلام تا کنون، عرصه دانش تجوید است. تألیفات بسیار زیادی از قرن چهارم به بعد از سوی دانشمندان اسلامی در این عرصه ارائه شده است. این تألیفات بر اساس ملاک های مختلف به اقسامی مانند اختصاصی مانند «نهایة القول المفید فی علم تجوید القرآن» نوشته مکی جریسی و غیر اختصاصی تقسیم می‌گردد. منابع غیر اختصاصی را می‌توان در پنج دانش لغت و زبان‌شناسی، نحو، صرف، علوم قرآنی، قرائات و علم الاصوات تقسیم نمود. منابع تحلیلی مانند «التمهید ابن جزری» و توصیفی (کاربردی و آموزشی) مانند «علم التجوید غوثانی»، منابع منظوم، تطبیقی و غیر تطبیقی، کتب شرح، کتب مصطلحات تجویدی و کتب امامیه از دیگر اقسام منابع دانش تجوید به حساب می‌آید.
تألیف کتب بر اساس سطح مخاطبان با معیارهای سن و سطح یادگیری، بررسی دیدگاه اهل بیت در عرصه دانش تجوید، تأثیر دانش تجوید در دانش‌های لغت، زبان‌شناسی و بلاغت، سبک شناسی کتب تجویدی بر اساس مؤلفان‌، تألیف کتاب جامع اصطلاحات تجویدی همراه با تحلیل آن و بررسی آثار شیعه در زمینه تجوید از گذشته تاکنون، از زمینه‌های مورد نیاز جهت فعالیت در حوزه دانش تجوید می‌باشد.
این نوشتار بر آن است تا با بررسی کتب مرتبط با دانش تجوید اعم از کتب شیعه و اهل سنت و در قالب اقسام فوق، به گونه‌شناسی آنها پرداخته و زمینه‌های فعالیت در این حیطه را ارائه نماید.

کلیدواژه‌ها


دوره 4، شماره 6
سال چهارم، شماره ششم، بهار و تابستان 1395
شهریور 1395
صفحه 121-146
  • تاریخ دریافت: 21 خرداد 1395
  • تاریخ بازنگری: 25 خرداد 1395
  • تاریخ پذیرش: 14 تیر 1395