وحیانی بودن الفاظ و قرائت قرآن و نقد دیدگاه مستشرقان

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسنده

استادیار گروه معارف و الهیات اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور تهران. ایران- solookaallhm@pnu.ac.ir

چکیده

با نزول اولین آیات قرآنی توسط روح‌الامین بر قلب پیامبرJ و تلاوت و اقراء آن توسط ایشان بر مردم آن روزگار، با هجمه‌ها و شبهات گوناگونی از جانب مشرکان و یهودیان و مسیحیان و ... روبرو شد. از تردید در اصل امکان نزول وحی و وقوع آن، تا متهم کردن به سحر و جادو و تأثیرپذیری از کاهنان و قول بشر دانستن و... که قرآن خود بدان‌ها پرداخته است تا قرون اخیر که با هجمه سازمان‌دهی شده توسط مستشرقان در پوشش تحقیقات علمی برای اثبات رخنه در الفاظ وحی و یا وجود تحریف در قرآن دست به تألیفاتی در این زمینه زده‌اند. این فعالیت‌ها در در قالب تصحیح بسیاری از کتاب‌های قدیمی تاریخ قرآن و اختلاف قرائت و یا ارائه رساله‌های دانشگاهی و بخش‌هایی از کتاب و یا تألیفات انجام‌شده در این زمینه، به دلیل وجود اختلاف قرائت در قرآن و به دلیل تعدد مصاحف و اعتقاد به تعدد قرائات از ناحیه مسلمانان، به‌نوعی نسبت به اصالت متن قرآن مناقشه کردده‌اند و آن را نشانه‌ای بر عدم ثبات و اصالت متن قرآن گرفته‌اند. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی به‌نقد و بررسی این ادعا پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Being Revelation of Quranic Words and the Recitation [Qira’at] of the Quran and the Critique of the Orientalists’ perspective 

نویسنده [English]

  • Mohammd mahdi Allahverdiha
Assistant professor of the department of Islamic education of the academic staff of payam noor university, Tehran, iran , solookaallhm@pnu.ac.ir
چکیده [English]

With the revelation of the first verses of the Quran by the Gabriel [= Holy Spirit] on the Prophet’s (P) heart and its reading [tilawat] and reciting [qira’at] by him for people of that time, he faced various attacks and suspicions on behalf of the pagans, Jews, Christians, etc. From the doubt concerning the possibility of revelation and its occurrence to accusing him of magic and being influenced by priests and regarding it mankind’s speech, etc., which the Quran itself has dealt with. This series continued until the recent centuries when Quran was attacked systematically by Orientalists under the guise of scientific research to prove the breach in the words of revelation or the distortion in the Quran and they have done several types of research in this regard. These activities have been done in the form of editing a lot of old books on the history of the Quran and differences in recitation [qira’t] or presenting academic theses or dissertations and parts of books or compilations. Due to differences in recitation [qira’t] in the Quran and due to the multiplicity of codices [masahif] and belief in multiple recitations [qira’at] on behalf of the Muslims, they have presented objections against the authenticity of the text of the Quran in some way, taking it as a sign against the stability and the originality of the text of the Quran. In this article, using a descriptive-analytical method, this claim has been criticized and reviewed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • revelation
  • Quran words
  • Quran recitation
  • Orientalists
  1. ترجمه قرآن کریم، رضایی اصفهانی، محمدعلی، ‌موسسه تحقیقاتی فرهنگی دارالذکر، قم: 1383ش.
  2. اصفهانی راغب، حسین بن محمد مفردات ألفاظ القرآن، محقق: داودی، صفوان عدنان، ذوی القربی، 1388
  3. مفید، محمد بن محمد، مختصر التذکرة بأصول الفقه: محقق: نجف، مهدی ناشر: کنگره شیخ مفیدمحل نشر: قم
  4. ابن‌جزری، محمد ابن محمود، المنجد المقرئین، الوطنیه الاسلامیه، قاهره: ۱۳۵۰ق.
  5. ابن‌جزری، محمد ابن محمود، النشر فی القرائات العشر، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1350ق.
  6. بلاشر، رژی، در آستانه قرآن، ترجمه: محمود رامیار، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: چاپ سوم، 1370.
  7. بلاشر، رژی، درآمدی بر قرآن، ترجمه: اسدالله مبشری، نشر ارغنون، تهران: 1372.
  8. بلاغی، محمدجواد، آلاء الرحمن، دار احیاء التراث العربی، بیروت: بی‌تا.
  9. بلاغی، محمدجواد، الهدی الی دین المصطفی، مؤسسة الاعلمی، بیروت: ۱۴۰۵ق.
  10. خرمشاهی، بهاءالدین، قرآن‌پژوهی، مرکز نشر فرهنگی مشرق، تهران: 1372ش.
  11. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، دارالکتب العلمیة، بیروت: 1417ق.
  12. خویی، سید ابوالقاسم، البیان فی تفسیر القران، موسسه احیاء آثار الامام الخویی، قم: ۱۳۷۱.
  13. الدمیاطی، احمد بن محمد، اتحاف فضلاء البشر بالقراءات الاربع عشره، المطبعه العصریه، القاهره:  ١٣٢٧ ق.
  14. رازی، ابوحاتم، الزینه فی الکلمات الاسلامیه، تحقیق حسین الهمدانی، قاهره: بی‌تا.
  15. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، محقق: صفوان عدنان داوودی، ذوی القربی، قم: 1388.
  16. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، موسسه انتشارات امیرکبیر، تهران: ۱۳۸۴ ش.
  17. زرکشی، بدر الدین، البرهان فی علوم القرآن، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، دار احیاء التراث العربیه، بیروت: 1376.
  18. زنجانی، ابوعبدالله، تاریخ جامع قرآن کریم، ترجمه: سید حسام فاطمی، افشار، بی‌جا: بی‌تا.
  19. سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن، الاتقان فی علوم القرآن، دار ابن کثیر، بیروت: ۱۴۱۴ ق.
  20. الصالحی الشامی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، تحقیق: عادل احمد عبدالموجود، دارالکتب العلمیة، بیروت: 1414ق.
  21. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت: 1417 ق.
  22. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، دار التراث العربی، بیروت: الطبعة الثانیة، 1387ق.
  23. طبری، محمدبن جریر، جامع البیان فی تاویل القرآن، دارالکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۱۲ ق.
  24. عاملی، ابراهیم، تفسیر عاملی، انتشارات صدوق، تهران: 1360 ش.
  25. علی‌الصغیر، محمدحسین، تاریخ القرآن، دار المؤرخ العربی، بیروت:1420ق.
  26. فخر رازی، محمد بن عمر، تفسیر الکبیر، داراحیاء التراث العربی، بیروت: 1420ق.
  27. فضلی، عبدالهادی، مقدمه‌ای بر تاریخ قرائت قرآن کریم، ترجمه: سید محمدباقر حجتی، سازمان حج و اوقاف و امور خیریه، بی‌جا: 1363.
  28. قرطبی، ابوعبدالله محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن (تفسیر قرطبی)، دار احیاء التراث العربی، بیروت: چاپ دوم، 1405ق.
  29. قسطلانی، شهاب الدین، لطائف الإشـارات لفنـون القرائـات، مجلـس الأعلـی للشؤون الاسلامیه، قـاهره: 1392ق.
  30. کلینی، محمد بن یعقوب، الاصول من الکافی، ترجمه: سید جواد مصطفوی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: 1375.
  31. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت: چاپ دوم، 1403 ق.
  32. مظفر، محمدرضا، السقیفة، موسسة الاعلمی، بیروت: 1352 ه.
  33. معرفت، محمد هادی، آموزش علوم قرآن (ترجمه التمهید فی علوم القرآن)، ترجمه: ابو محمد وکیلی، سازمان تبلیغات اسلامی، تهران: ۱۳۷۴.
  34.  معرفت، محمد هادی،  التمهید فی علوم القرآن، دفتر انتشارات اسلامی، قم: 1412 ق.
  35. معرفت، محمد هادی، مصونیت قرآن از تحریف، ترجمه: محمد شهرابی، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم: چاپ دوم، 1377ش.
  36. مفید، محمد بن محمد، مختصر التذکرة بأصول الفقه، محقق: مهدی نجف، کنگره شیخ مفید، قم: بی‌تا.

مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، دار‌الکتب الاسلامیه، تهران: چاپ بیست و ششم، ۱۳۷۲ ش.