تأثیرات فردی و اجتماعی حفظ قرآن در تمدن اسلامی با تأکید بر بیانیه گام دوم انقلاب

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری تفسیر تطبیقی جامعة المصطفی العالمیة

2 استاد همکار جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

تمدن سازی بر پایه آموزه‌های دینی یکی از کلیدواژه‌هایی است که بارها مورد تأکید مقام معظم رهبری واقع شده است. در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی نیز ایجاد تمدّن نوین اسلامی مطرح شده است. تمدنی که بر اساس تعالیم اسلامی بنیان نهاده می‌شود، باید قرآن را اساس و محور خود قرار دهد و برای ساختن چنین تمدنی برقراری انس هر چه بیشتر با قرآن، یکی از شرایط انکار ناپذیر است. حفظ قرآن یکی از مهمترین شیوه‌های انس با قرآن کریم محسوب شده که دارای تأثیرات فراوانی می‌باشد. این نوشتار می‌کوشد با روش توصیفی تحلیلی آثار حفظ قرآن را برشمارد و نقش آن در شکل گیری تمدن اسلامی را مورد بررسی قرار دهد. نتایج تحقیق حاکی از این است که حفظ قرآن در خودسازی، خانواده سازی و جامعه سازی تأثیر فراوان داشته و در نتیجه نقش موثری در تمدن سازی ایفا می‌کند. در این مقاله نمونه‌های از تأثیرات فردی و اجتماعی حفظ قرآن بیان شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Individual and Social Effects of Memorizing the Quran and Its Role in Islamic Civilization with Emphasis on the Declaration of the Second Step of the Revolution

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mujtaba Rizvi 1
  • Abdullah Jebraeili Jolodar 2
1 Ph.D. in Comparative Exegesis, Al-Mustafa International University
2 Ph.D. in Comparative Exegesis, Al-Mustafa International University:
چکیده [English]

A civilization based on religious teachings is one of the keywords that has been repeatedly emphasized by the Supreme Leader. The declaration of the second step of the Islamic Revolution also speaks of establishing a new Islamic civilization. A civilization that is based on Islamic teachings must be based on the Quran, and to build such a civilization, establishing more and more familiarity with the Quran is one of the undeniable conditions. Memorizing the Quran is one of the most important methods of learning the Holy Quran, which has a lot of effects. This article seeks to enumerate the effects of memorizing the Quran by descriptive-analytical method and examines its role in the formation of Islamic civilization. The results indicate that memorizing the Quran has a great impact on self-improvement, family pedagogy and community pedagogy and therefore plays an effective role in civilization. In this article, a few examples of individual and social effects of memorizing the Quran are mentioned.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran Memorization
  • Familiarity with the Quran
  • Declaration of the Second Step of the Islamic Revolution
  • Self-improvement
  • family Pedagogy
  • Community Pedagogy
  • Civilization Establishment
  1. قرآن کریم، ترجمه محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات بین‌المللی المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، دار احیاء الکتب العربیه، بی‌جا: چاپ دوم، 1387ش.
  3. ابن‌منظور، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، لسان العرب،‌ دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر‌، بیروت: چاپ سوم، 1414 ه‍ ق‌.
  4. بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع الصحیح، دار الفکر، بیروت: 1401 ق.
  5. جان احمدی، فاطمه، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، معارف، قم: ۱۳۸۶ ش.
  6. جعفری، محمدتقی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، نشر فرهنگ اسلامی، تهران: ۱۳۷۶ ش.
  7. حرانی، حسن بن شعبه، تحف العقول، انتشارات جامعه مدرسین، قم: چاپ دوم، 1404.
  8. حرّ عاملی، شیخ محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، انتشارات اسلامیه، تهران: چاپ ششم، 1367.
  9. حسن‌زاده آملی، حسن، هزار و یک کلمه، بوستان کتاب، قم: 1397.
  10. حلی، احمد بن محمد بن فهد، عدة الداعی و نجاة الساعی، دار الکتاب الاسلامی، بی‌جا: 1407 ق.
  11. دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه، انتشارات دانشگاه، تهران: 1371.
  12. رازی، ابوالحسین احمد بن فارس، معجم مقائیس اللغۀ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم: 1404 ق.
  13. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن،‌ تحقیق: صفوان عدنان داودى، دار العلم- الدار الشامیة‌، ‌بیروت- دمشق:‌ 1412 ه‍ ق.
  14. راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، مؤسسه امام مهدی (عج)، قم: 1409.
  15. ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، مکتب الاسلامی، قم: 1363 ه.
  16. شریف رضی، محمد بن حسین، نهج‌البلاغة، تصحیح: صبحی صالح، هجرت، قم: 1414ق.
  17. شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلاف من الاخبار، دار الکتب الاسلامیه، تهران: چاپ سوم، 1390.
  18. ــــــــــ، تهذیب الاحکام، دار الکتب الاسلامیة، تهران: چاپ چهارم، 1407 ق‏.
  19. صدوق، محمد بن علی ابن‌بابویه، معانی الاخبار، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم: 1403 ق.‏
  20. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات ناصر خسرو، تهران: چاپ سوم، 1372.
  21. عاملی، جعفر مرتضی، پژوهشی نو درباره قرآن کریم، شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، قم: 1374.
  22. عسکرى، مرتضى، ‏القرآن الکریم و روایات المدرستین‏، مجمع العلمى الاسلامى، تهران: چاپ دوم 1416 ق ‏.
  23. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر عیاشی، المطبعه العلمیة، تهران: 1380 ق.
  24. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، نشر هجرت، قم: چاپ دوم، 1410 ق.
  25. فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، الوافی، کتابخانه امام أمیر المؤمنین على علیه السلام‏، اصفهان: 1406 ق.
  26. فیومى، احمد بن محمد مقرى‌، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، منشورات دار الرضی‌، قم: بی‌تا.
  27. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران: چاپ چهارم، 1365.
  28. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، موسسه الوفاء‏، بیروت‏: چاپ دوم، 1403‏.
  29. مصطفوی، حسن، التحقیق فی الکلمات القرآن الکریم، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران: 1360.
  30. مدرسی، محمد تقی، تفسیر هدایت، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مشهد: 1377.
  31. معرفت، محمدهادی، التمهید فی علوم القرآن، مؤسسه نشر اسلامی، قم: چاپ سوم، 1416.
  32. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، امیر کبیر، تهران: 1371.
  33. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1374.
  34. موسوی خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیله، تنظیم ونشر آثار اسلامی، تهران: 1376
  35. نوری، محدث میرزا حسین، مستدرک الوسایل، مؤسسه آل‌البیت، قم: 1408.
  36. واقدى‏، محمد بن عمر، المغازی‏، منشورات اعلمى‏، بیروت: چاپ سوم‏، 1409.
  37. المتقی الهندی، علاءالدین علی، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، مؤسسه الرساله، بی‌جا: چاپ پنجم، 1405