رویکردی نوین در خط و رسم‌الخط قرآن

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکترای

2 استاد علوم اسلامی، گروه علوم و معارف اسلامی، دانشگاه کراچی، پاکستان

چکیده

تحقیق حاضر به مطالعۀ خط و رسم‌الخط قرآن پرداخته و در پیِ ‌یافتن روش ساده و آسان در حیطۀ کتابت و نگارش قرآن مجید است؛ شیوه‌ای که علاوه بر دوری از پیچیدگی‌های نوشتاری، با قواعد نگارشی نیز هم‌خوانی داشته باشد و در کوتاه‌ترین زمان، بدون هیچ تکلف و دشواری، بتواند در روان‌خوانی قرآن مجید به فراگیران آن کمک شایانی نماید. بنابراین با گردآوری روایات گوناگون و تحلیل‌های فراوان از علمای گذشته و حال و با استفاده از روش کتابخانه‌ای و پردازش تحلیلی - توصیفی، ضمن ‌یافتن کارآمدترین شیوه‌های کتابت، به جستجوی مشروعیت آن به کمک مدارک و مستندات محکم نیز است. پژوهش پیش رو با بررسی خط و رسم‌الخط قرآن آغاز گردیده و در انتها با رسم‌الخط پیشنهادی که از بطن مصاحف موجود استخراج شده، پایان می‌یابد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A New Approach to the Orthography and Method of Writing of the Quran

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mustafa Razavi 1
  • Zahid Ali Zahidi 2
1 Pakistan
2
چکیده [English]

The present research studies the orthography and method of the writing of the Quran and seek to find a simple and easy method in the field of writing and orthography of the Holy Quran; A method that, in addition to avoiding the complexities of writing, is also consistent with the rules of writing, and in the shortest time, without any difficulty, can help its learners to read the Holy Quran fluently. Therefore, by collecting various narrations and many analyzes from scholars of the past and present and using the library method and analytical-descriptive processing, while finding the most efficient methods of writing, it is also searching for its legitimacy with the assistance of strong documents and sources. The current research begins with the examination of the orthography and method of the writing Quran and ends with the proposed orthography and method of the writing extracted from the existing Qurans

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mushaf
  • Quran script
  • Naskh and Kufi Script
  • Revelation Writer
  1. ابن‌جزری شمس‌الدین ابوالخیر، محمد بن محمد الدمشقی، النشر فى القرائات العشر، بی‌جا، المطبعة التجاریة الکبرى، 2009م.
  2. ابن‌جزی الکلبی، ابوالقاسم محمد بن عبدالله الغرطانی، التسهیل لعلوم التنزیل، دکتر عبدالله الخالدی، بیروت: شرکة دارالرقم بن ابی‌الارقم: طبع اول، 1416ق.
  3. ابن‌قتیبه دینوری، ابومحمد عبدالله بن مسلم، ادب الکاتب، محمد دانی، بیروت: موسسة الرسالة، 1420ق.
  4. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دارصادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
  5. اعتماد مقدم علیقلی، تاریخ خط حرفی در جهان و ایران، بی‌جا، بی‌نا، 1344ش.
  6. بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، محمود بن جعفر موسوی زرندی، تهران: ۱۳۳۴ش.
  7. بلاغی، محمدجواد بن حسن نجفی، آلاء الرحمان فی تفسیر القرآن، بیروت: احیاء التراث العربی، بی‌تا.
  8. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله بن حمدویه، المستدرک على الصحیحین، یوسف عبدالرحمان المرعشلی، بیروت: دارالمعرفة، بی‌تا.
  9. حبیبی شیخ علی، رسم و ضبط قرآن کریم، قم: مصطفی، چاپ چهاردهم، 1386ش.
  10. حبیبی شیخ علی و دیگران، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، قم: انتشارات قدس، 1373ش.
  11. حجتی کرمانی، سید محمدباقر، ‌پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۹ش.
  12. خرمشاهی، بهاء‌الدین، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی خرمشاهی، تهران: دوستان ناهید، ۱۳۷۷ش.
  13. راغب اصفهانی، حسین بن محمد بن مفضل، المفردات فی غریب القرآن، قم: دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، 1404ق.
  14. رافعی، مصطفی صادق، ‌اعجاز قرآن و بلاغت محمدa، بیروت: دارالکتب العلمیة، (1421)،
  15. رامیار، محمود، ‌تاریخ قرآن، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ اول، 1346ش.
  16. زرقانی محمد عبدالعظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بی‌جا، الحلبی و شرکاه، چاپ سوم، 1943م.
  17. زنجانی ابوعبدالله، تاریخ القرآن، تهران: منظمة الاعلام الاسلامی، چاپ اول، 1404ق.
  18. سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمان بن ابی‌بکر، الاتقان فی علوم القرآن، قاهره، بی‌نا، 1360ق.
  19. شهید ثانی، زین‌الدین علی عاملی، منیه المرید فی آداب المفید و المستفید، رضا مختاری، قم: مکتب الإعلام الإسلامی، ۱۴۰۹ق.
  20. غانم قدوری الحمد، ترجمه: رسم‌الخط مصحف، یعقوب جعفری، مرکز ترجمه قرآن مجید، قم: اسوه، 1376ش.
  21. غانم قدوری، ‌الحمد، رسم‌الخط مصحف، یعقوب جعفری، تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه و انتشارات اسوه، ۱۳۸۳ش.
  22. مرزبانی، مصیب، ‌«منشأ اختلاف خط واژگان همسان قرآن در قرائات ده‌گانه»، فصلنامۀ حسنا، سال هشتم، شمارۀ 31، 1395ش.
  23. متقی هندی، علاءالدین علی بن حسام‌الدین بن قاضی، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، تحقیق: محمود عمر دمیاطی، بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
  24. محدث نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث، الطبعة الثانیة، ١٩٨٨م.
  25. معرفت، محمدهادی، ‌تاریخ قرآن، قم: موسسه فرهنگى التمهید، چاپ چهارم، 1381ش.
  26. موسوی بلده، سیدمحسن، حلیة القرآن سطح 1، قم: سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهاردهم، 1373ش.

 

دوره 10، شماره 18 - شماره پیاپی 18
دوفصل‌نامه علمی مطالعات قرائت قرآن، سال دهم، شماره 18، بهار و تابستان 1401
شهریور 1401
صفحه 81-108
  • تاریخ دریافت: 24 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 22 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 30 آذر 1400