مولفه‌های تلاوت معنامحور از منظر ‌آیت‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته سطح سه‌ رشته تخصصی تفسیر و علوم قرآن، بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء

2 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

3 دانش‌آموخته سطح سه‌ رشته تخصصی تفسیر و علوم قرآن، بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء (نویسنده مسئول)

چکیده

«تلاوت قرآن» از شئون پیامبر اکرمk و از برترین عبادات و روش‌های تبلیغ معارف قرآن کریم است که در آیات و روایات نیز به آن سفارش شده و‌ نباید جایگاه آن به صرف هنر آوازخوانی تقلیل داده شود. قاری قرآن باید به‌گونه‌ای آیات قرآن را تلاوت کند که آموزه‌های قرآن به مخاطب منتقل شود و بر او اثر مثبت بگذارد. ازاین‌رو لازم است تلاوتگر قرآن با «تلاوتی معنامحور» آموزه‌های قرآن را به مستعمان منتقل کند. تلاوت معنامحور، تلاوتی است که محور آن از جهات گوناگون، معنای آیات و بر اساس سیر مفهومی آن تنظیم و اجرا می‌شود. در این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با هدف بیان مولفه‌های تلاوت معنامحور، از منظر ‌آیت‌الله خامنه‌ای، پس از تبیین معنا و ماهیت این نوع تلاوت، به مولفه‌های آن در دو بخش «مولفه‌های پیش از تلاوت» و «مولفه‌های حین تلاوت» اشاره و در هر بخش به سخنان ‌آیت‌الله خامنه‌ای استناد شده و به کمک نظرات اساتید فن و آیات و روایات، تقریر و تکمیل گردیده است. از مهم‌ترین نتایج مقاله این است که قاری قرآن برای اثرگذاری بر مخاطب باید پیش از تلاوت، مقدماتی نظیر «آشنایی با ترجمه و تفسیر آیات» و «آشنایی با مواضع وقف و ابتدا» را مد نظر قرار دهد و هنگام تلاوت نیز، از مهارت‌هایی مانند «اجرای نغمات متناسب با معنا» و «به‌کارگیری اختلاف قرائت‌ها در خدمت القای معنا» استفاده کند و با این مهندسی تلاوت، حق قرائت قرآن را ادا نماید‌

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Components of Meaning-Centric Recitation from the Perspective of Ayatollah Khamenei

نویسندگان [English]

  • mohammadjavad jafarmalek 1
  • Ali Asghar Shuai 2
  • mohammadjavad shirmardi 3
1 Graduate of Level 3, Major in Interpretation and Quranic Sciences, International Foundation for Revelatory Sciences Esra
2 . Assistant Professor at the University of Quranic Sciences and Teachings
3 Graduate of Level 3, Major in Interpretation and Quranic Sciences, International Foundation for Revelatory Sciences Esra (Corresponding Author)
چکیده [English]

The act of reciting the Quran stands as one of the eminent worship practices and the most significant method of disseminating the teachings of the Holy Quran, emphasized in both the verses and narrations. It should not merely be reduced to an art of vocal performance. A Quran reciter ought to articulate the Quranic verses in a manner that effectively conveys its teachings to the audience, leaving a positive impact. Hence, it becomes essential for the Quran reciter to adopt a "meaning-centric recitation," ensuring the transmission of Quranic teachings to the recipients. Meaning-centric recitation is the recitation where the axis of its execution is organized based on diverse aspects of understanding the meanings of the verses. This article, utilizing a descriptive-analytical approach, aims to elucidate the components of meaning-centric recitation from the perspective of Ayatollah Khamenei. Following the explanation of the essence and nature of this type of recitation, the components are categorized into two sections: "Pre-recitation Components" and "During-Recitation Components." In each section, Ayatollah Khamenei's statements are referenced, supplemented and interpreted with the insights of scholarly opinions, arts experts, and Quranic narrations. One of the key findings of this article underscores that a Quran reciter, for influencing the audience, must consider preliminary aspects such as familiarity with the translation and interpretation of the verses and understanding the positions of pauses and beginnings. During the recitation, skills such as "employing melodies corresponding to the meaning" and "utilizing recitation variations in conveying the meaning" should be applied. By employing this engineered recitation, the right of Quran recitation can be effectively fulfilled.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Recitation
  • Meaning-Centric
  • Meaning-Centric Recitation
  • Components of Recitation
  • Ayatollah Khamenei
  1. ابن‌بابویه، محمد بن علی، معانی الاخبار، مصحح: علی‌اکبر غفاری، قم: ‏دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1403ق.
  2. ابن‌فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی‏، 1404ق.
  3. امینی، محمود، ویژگی مهندسی تلاوت مصطفی اسماعیل و نقدی بر اکبر القراء، https://iqna.ir/fa/news/4066015، 25/05/1402.
  4. جعفری، داود، مباحثه‌ای در باب معنامحوری تلاوت‌ها در مسابقات سراسری قرآن، https://iqna.ir/fa/news/4026343، 25/05/1402.
  5. حسین پور، زینب، سه گام برای تلاوت معنامحور، http://qoran-resalat.blog.ir، 25/05/1402.
  6. حیدری، سارا، محمد علی نژاد عمران، روح الله، نقش آکسان‌‌ها در انتقال معانی و تلاوت معنامحور قرآن کریم، نشریه پژوهش‌های زبان شناختی قرآن، سال یازدهم، شماره 4، پاییز و زمستان 1401ش.
  7. ‌خامنه‌ای، سیدعلی، http://farsi.khamenei.ir/message-content، 26/05/1402.
  8. خالدی، احمد، و معارف، مجید، و ایازی، محمد علی، و مهریزی، مهدی. (1401). تأملی بر گسترۀ اثرگذاری لهجه‌‌ها، تنوع صوتی و تنغیم در توسعۀ قرائت قاریان و خوانش متن. مطالعات قرائت قرآن, 10(18), 31-60. doi: 10.22034/qer.2022.7183
  9. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه (للصبحی صالح)، قم: هجرت، 1414ق،
  10. شعاعی، علی اصغر، و خانی، علی. (1399). شاخصه‌ها و آثار تلاوت معنامحور از دیدگاه آموزه‌های اسلامی. مطالعات قرائت قرآن، 8(14), 89-118. doi: 10.22034/qer.2020.4663
  11. عارف حسینی، نصرت‌الله، ویژگی‌های تلاوت استادانه، مجموعه مقالات و سخنرانی‌ها، تهران: مرکز نشر و طبع قرآن، اول. 1392ش.
  12. عباسی، محمد، تسلط قاری به تفسیر آیات، لازمه تلاوت معنامحور است، https://www.qudsonline.ir/news/618509، 26/05/1402.
  13. عسکرى، حسن بن عبدالله‏، الفروق فی اللغة، بیروت: دار الآفاق الجدیدة، 1400ق.
  14. عظیمی، محمد، فرهنگ مثل‌‌ها و اصطلاحات متداول در زبان فارسی، تهران: نشر قطره، 1382ش.
  15. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم: نشر هجرت، 1409ق.
  16. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم: دارالکتب، 1404ق.
  17. کفیل، محمد ابراهیم، انس با قرآن،‌ مقدمات و مراحل، قم: دارالعلم، ۱۴۰۲ق.
  18. کلینی، محمد بن یعقوب،‌ الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1407ق.
  19. لطفی‌نیا، محمود، شکل‌گیری تعریف اشتباه از تلاوت مجلسی؛ 3 واجب رکنی در تلاوت، https://iqna.ir/fa/news/4119347.
  20. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید استاد مطهری، تهران: صدرا، 1372ش.
  21. مقدمی، قاسم، قاری‌ متأثر از مفاهیم آیات تأثیرگذار است، https://iqna.ir/fa/news/3983486، 25/05/1402.
  22. مکارم شیرازى، ناصر، ترجمه قرآن، قم‏: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى‏، 1373‏ش.
  23. نلسون، کریستینا، هنر قرائت قرآن، ترجمه: محمدرضا ستوده‌نیا و زهرا جان‌نثاری، تهران: نشر زمان نو، 1390ش.
  24. ورام بن ابی‌فراس، مجموعه ورام، قم: مکتبه فقیه، 1410ق‌.