استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران
چکیده
زبان در اصل و به طور عام دارای ماهیت صوتی است و کارکردهای آن بیشتر از راه سمعی صورت می‌گیرد. جنبه صوتی زبان می‌تواند منشأ مطالعات متعددی باشد. قرآن نیز به عنوان یک زبان خاص دارای آثار و کارکردهای گوناگونی است که وابسته به جنبه‌های صوتی آن است. نوشتار حاضر، ابتدا مروری بر جنبه‌های صوتی زبان به طور عام دارد و از پی آن، زبان قرآن را به صورت خاص از جنبه مزبور مورد توجه قرار می‌دهد. آوا و آهنگ قرآن، عاملی مستقیم و مؤثر برای آثار و ابعاد تربیتی و هدایتیِ قرآن است و صوت و تلاوت قرآن است که بر جسم و جان انسان اثری آشکار می‌گذارد و آن را رنگ الهی می‌بخشد. این حالت در صورت صامت قرآن چندان وجود ندارد. در بررسی‌های صوتی یک زبان، آهنگ و موسیقی آن زبان و نیز میزان خلوص آواهای آن حائز اهمیت است و این امر در مورد زبان قرآن اهمیت و ویژگی مضاعف خود را می‌یابد.
)